Yabancılar ve vatandaşlık Hukuku
YABANCILAR VE VATANDAŞLIK HUKUKU
Yabancılar hukuku, ülkede bulunan yabancı uyruklu kişilerin seyahat, iş, zorunlu göç, eğitim vb sebeplerle Türkiye’ye gelen yabancıların ve Türk vatandaşlığı statüsünden çıkıp yabancı statüye giren Mavi Kartlı Türk uyruklu kişilerin karşılaştıkları hukuki sorunları ele alan bir hukuk dalıdır.
Vatandaşlık hukuku ise; yabancılar hukukuna göre daha dar bir alanı kapsamaktadır. Yabancılar hukukunda ikamet, çalışma izni gibi konular gündemdeyken vatandaşlık hukukunda yabancıların Türk vatandaşlığını kazanımı ve Türk vatandaşlarının, vatandaşlığını kaybetmesi gibi konular irdelenir. Kısaca vatandaşlık hukuku, vatandaşlık kavramı üzerine yoğunlaşmaktadır.
Türk Vatandaşı Olmak İçin Ne Yapılır?
Dünyada ülkeler çeşitli vatandaşlık kazanım sistemlerine sahiptir. Bazı ülkelerde vatandaşlık toprak esasına göre yani o ülkede doğma şartına bağlı tutulurken Türkiye gibi bazı ülkelerde vatandaşlık kural olarak doğum esasına göre kazanılır. Yani Anne babanın Türk vatandaşı olması aranır.
İstisnai vatandaşlık kazanım yolu ise sonradan kazanmadır. Yabancıların vatandaş olmak için başvurduğu yol sonradan kazanmadır.
Yabancı uyruklu veya vatansız kişilerin Türk vatandaşı olması ise başka prosedürlerle mümkün olabilmektedir.
Her vatandaşlık yolu farklı bir prosedür gerektirdiğinden ve zorlu ve karmaşık bir süreçten geçildiği için başvuran kişinin avukat yardımı alması önem arz eder.
5901 Sayılı Türk vatandaşlığı Kanunu’na göre Türk vatandaşlığı çeşitli şekillerle kazanılabilmektedir. Türk vatandaşlığının kazanımı çeşitli yollarla mümkün olabilmektedir. Bu yolları kısaca vurgulamak gerekirse;
-
Genel yolla vatandaşlığın kazanımı-Yetkili makam kararı ile vatandaşlık kazanımı(TVK m.10, 11)
-
Evlilik yoluyla vatandaşlık kazanımı(TVK m.16)
-
Yatırım yoluyla vatandaşlık kazanımı(TVK uygulama Y. m.20)
-
Evlat edinme yoluyla kazanımı(TVK m.17)
-
İstisnai yolla vatandaşlık kazanımı(TVK m.12)
Yukarıda sayılan her vatandaşlık kazanım yolu kendi içerisinde şartları, gerekli belgeler, kararı veren makam bakımından farklılık arz edebilmektedir.
Vatandaşlık Hukuku Avukatı Tarafından Verilen Hizmetler
Vatandaşlık başvurusunda bulunan kişinin bu başvuru sürecinde avukat yardımı almasının öneminden bahsetmiştik. Vatandaşlık işlemlerinde çeşitli belgeler ve birçok şart aranır. Haliyle işin uzmanı bir avukatın bu konuda danışmanlık vermesi elzemdir.
Vatandaşlık hukuku avukatı, gerek vatandaşlık işleri, gerekse yabancıların Türkiye içerisinde dâhil oldukları her resmi işte hizmet verebilir. İkamet izninden vatandaşlık başvurusuna, seyahat izninden taşınmaz iktisabına kadar hemen hemen her yabancı unsurlu işlemde hizmet verebilir.
Temelde bireylerin vatandaşlık hukuku avukatından yardım almasının altında yatan başlıca sebepler ise;
-
Yukarıda değinilen her vatandaşlık kazanım yolu için hizmet alma, gerekli işlemleri takip edip faaliyete geçme.
-
Türk vatandaşlığından çıkış için hukuki yardım.
-
Yabancıların Türkiye’de kısa dönem ve uzun dönem ikamet izinlerinde hukuki işlemler konusunda yardımcı olmak ve işlemleri takip etme. Bu taşınmaz kazanımı, eğitim, tedavi görme vb sebeplerle olabilir.(6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu30 vd.)
-
Tüm bu faaliyetler sonucu olumsuz netice alınması sebebiyle hukuki yollara başvurma.
Görüldüğü üzere vatandaşlık hukuku avukatının görev alanı bir hayli geniştir. Bu geniş alan karşısında bireylerin bu işlemleri tek başına, hukuki danışmanlık almadan yapmaları düşünülemez. İşlemlerde yaşanacak en ufak aksaklık büyük problem doğuracak ve işlemler sekteye uğrayacaktır. Bu nedenle avukat yardımı almak son derece mühimdir.
Turkuaz Kart Nedir?
Turkuaz kart nedir, nasıl ve nereden alınır, kişiye ne tür fayda sağlar gibi sorular sıklıkla sorulan sorulardır. Türkiye’ye çeşitli şekillerle faydası dokunabilecek ve bazı belirli özellikler taşıyan yabancılara ve hatta yakınlarına tanınan süresiz ikamet ve çalışma izni hakkı veren karta turkuaz kart denir.
Bu kartın kapsamı 30007 Sayılı Turkuaz Kart Yönetmeliğinde düzenlenmiştir.
Turkuaz kart sahiplerinin sahip olduğu en büyük avantaj, süresiz ikamet ve çalışma iznidir.
Bir diğer önemli hak ise Türk vatandaşlığını kazanmadır. Gerçekten de istisnai yolla vatandaşlık kazanma yolunda turkuaz kart sahipleri de sayılmaktadır. Bu kişilerin yakınları süresiz çalışma iznine değil yalnızca süresiz ikamet iznine sahiptirler.
30007 sayılı yönetmeliğin 5.maddesinde hangi yabancılara turkuaz kart verileceği düzenlenmiştir. Bu maddede, nitelikli işgücü saylayacak kişiler, yatırımcılar, bilim insanları, kültürel sanatsal ve sportif alanda başarılı olanlar ve Türk kültürünün uluslararası alanda tanınmasına yardımcı olan Türk devletinin menfaatine işler yapan kişiler turkuaz kart verilecek kişiler olarak sayılmıştır. Ayrıca bu kişilerin Türk kamu düzeni ve milli güvenliğe tehdit olmamaları gerekir.
Gayrimenkul Satın Alarak Türk Vatandaşı Olmak
Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanımı çeşitli yatırım yolları ile mümkündür.
TVK Uygulama Yönetmeliğinin 20. maddesinde bu yollar ayrı ayrı açıklanmıştır. Sabit döviz yatırımı, tahvil yatırımı, işgücü oluşturma vs. bu yatırım türlerinden birine başvurarak vatandaşlık kazanılması mümkün olduğu gibi gayrimenkul satın alarak da vatandaşlık kazanılabilir. Ayrıca ilgili yönetmeliğin 2.maddesinin b bendine göre;
• “En az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarındaki taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarı peşin olarak yatırılan ve tapu siciline üç yıl süreyle devir ve terkini yapılmayacağı taahhüdü şerh edilmek şartıyla noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaat edildiği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tespit edilen” kişiler Türk vatandaşlığına hak kazanmış olur.
Bu madde Mayıs 2022’den önce 250 bin ABD doları iken şu an 400 bin ABD doları olarak değiştirilmiştir.
Yabancıların Türk Vatandaşı Olmasına Kim Karar Verir?
Türk vatandaşlığına alınmak isteyen kişiler, yurtdışında dış temsilciliğe, yurtiçinde ise valiliğe başvurmak zorundadırlar.
Sonradan Türk vatandaşlığının kazanılması durumu için TVK m.10/2’de “Bu Kanun uyarınca sonradan Türk vatandaşlığının kazanılmasında uygulanacak temel ilke ve esaslar ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınmak suretiyle Bakanlıkça belirlenir.” Burada bakanlıktan kasıt, TVK m. 3’te tanımlar başlığı altında İçişleri Bakanlığı olarak düzenlenmiştir. Aynı kanunun 12. maddesinde Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında İstisnai Haller başlığı altında;
-
“Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla Cumhurbaşkanı kararı ile aşağıda belirtilen yabancılar Türk vatandaşlığını kazanabilirler”
Bu durumda istisnai hallerde vatandaşlık kazanım durumunda kararı Cumhurbaşkanı verir. Türk vatandaşlığının kazanımı ile ilgili genel usul ise, TVK m.19’da düzenlenmiştir. Bu hükme göre:
-
(1) Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılardan başvuru için gerekli şartları taşıyanların adına vatandaşlık dosyası düzenlenir ve karar verilmek üzere Bakanlığa gönderilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda durumu uygun bulunanlar Bakanlık kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilirler, uygun görülmeyenlerin talepleri ise Bakanlıkça reddedilir.
-
(2) 12. madde uyarınca Türk vatandaşlığını kazanma işlemleri Bakanlıkça yürütülür.
Zirve Hukuk ve Danışmanlık Bürosu, Vatandaşlık Hukukundan ve Yabancılar Hukukundan doğan her türlü uyuşmazlığın belirlenmesi, uyuşmazlığın çözümü ve her türlü dava ve işlemin takibi konusunda, alanında uzman kadrosu ile müvekkillerine hukuki hizmet verebilmektedir.
Bu kapsamda tarafımızca sağlanan hizmetlerin bir kısmı aşağıdaki gibidir;
-
Türkiye’de yaşamak isteyen yabancıların oturma izni, oturma izni uzatma başvurularının yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
-
Türk vatandaşlığının genel başvuru, istisnai başvuru veya evlilik yoluyla kazanılması süreçlerinde detaylı destek sağlanması,
-
Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20’inci maddesinde düzenlenen yatırım veya istihdam oluşturma yoluyla vatandaşlığın kazanılmasında gerekli başvuruların yapılması ve sürecin sonuçlandırılması,
-
-
Türk vatandaşlığının Türk Vatandaşlık Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca seçimlik hak kullanılmamasına veya Türk vatandaşlığından çıkma izin belgesine istinaden kaybedilmesi sürecinde müteakiben tekrar vatandaşlık için başvuru yapılması,
-
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununa tabii tüzel kişiler nezdinde istihdam edilecek yabancılar da dahil olmak üzere, Türkiye’de istihdam edilmesi planlanan yabancıların çalışma izni, çalışma izin uzatım başvurusunun yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
-
Türkiye’de çalışma izni edinecek kişilerin de eşi ve çocuklarına da destekleyici yoluyla aile ikamet izni başvurusunun yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
-
5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu kapsamında, Türk Vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların vatandaşlık başvuru işlemlerinin yapılması, takibi ve sonuçlandırılması,
-
Ulusal topraklardan sınır dışı edilme, bölgeyi terk etme yükümlülüğü, oturma iznini reddedilmesi, oturma izninin yenilenmesinin reddedilmesi durumlarının takibi ve sonuçlandırılması,
-
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 13/i bendi kapsamında, Türkiye’de yerleşik olmayan yabancıların Türkiye’de taşınmaz satın alımlarında ödemekle yükümlü olan katma değer vergisinden muafiyet başvuru işlemlerinin yapılması, takibi ve sonuçlandırılması.